به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای برنامهریزی مدارس علوم دینی اهل سنت از کردستان، ماموستا فایق محمدی فعال دینی با انتشار یادداشتی به واکاوی بیانیه گام دوم انقلاب پرداخته است.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در بیانیه (گام دوم انقلاب) با مرور تجربه ۴۰ ساله عمر انقلاب اسلامی اعلام فرمودند: «انقلاب وارد دومین مرحله خودسازی و جامعهپردازی و تمدنسازی شده است». گام دومی که باید در چهارچوب نظریه نظام انقلابی و با تلاش و مجاهدت جوانان ایران اسلامی باشد.
بررسی تحلیلی بیانیه گام دوم انقلاب
این بیانیه تفصیلی که توسط امام خامنهای (مدظله العالی) در ۲۴ بهمنماه ۱۳۹۷ منتشر شد و به بیانیه «گام دوم انقلاب» شهرت پیدا کرد. ایشان حرفهای زیادی در دل خود داشت که گوشههایی از آن از سوی ناظران و رسانهها به بحث گذاشته شد. که تحلیل محتوای آن از حوصله یک گزارش و دو سخنرانی و چند گفتوگو و چند مقاله خارج است و ضروری است که جوانب مختلف آن مورد بررسی قرار گیرد.
این پیام دارای متنی متین، عمیق، روان، دلنشین، فشرده مبتنی بر امید واقع بینانه و خوش بینی مومنانه است که در پی انتقال هوشمندانه میراث عظیم انقلاب به نسل جدید در کنار وظیفه سازی برای مسئولان و مدیران و مسوولیت آفرینی برای جوانان عزیز، رشید و شایسته تلاش میکند و ماهیتی محتوایی و البته تعیینکننده دارند.
ویژگیهای بیانیه گام دوم انقلاب
ملت ایران را به نقشه راه سعادت و خوشبختی مجهز میکند و عموم ملت ایران را به ادامه راه روشن طبق نقشه روشن دعوت میکند تا با دشمنشناسی، نشاط، امید، اراده، همت بلند و انتخابهای آگاهانه، ادامه مسیر را هموارتر سازند واین حرکت عظیم الهی را به تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای یک دولت کریمه متصل میکند.
محتوای بیانیه در محورهای علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد مقاومتی، استقلال و آزادی، عدالت و مبارزه با فساد، عزت ملی و مرزبندی با دشمن، سبک زندگی و خوشبینی مومنانه برخاسته از خودآگاهی، خودباوری، ایمان به خدای متعال، شناخت سنتهای الهی، به روز، پیش برنده، عزیزانه، منصفانه، عادلانه، دعوت به ادامه راه طبق نقشهای روشن در افق پیش رو، ملت ایران اسلامی همراه با اراده، لحاظ مسیر طی شده، دشمن شناسی و مراقبت انقلابی، انتخابهای آگاهانه و مشارکتهای بهنگام، عبرت و هوشیاری، نشاط و تعیینتکلیف مجدد چالش آرمانگرایی و واقعبینی بهعلاوه ارائه یک مدل عملی از این رویکرد را میتوان از جمله مهمترین شاخصههای این بیانیه دانست.
جایی که رهبر انقلاب ضمن اشاره به فاصله آزاردهنده میان بایدها و واقعیتها، ظرفیتهای کمنظیر کشور در دو حوزه نیروی نیروی انسانی و مواهب طبیعی را در کنار برکات انقلاب اسلامی یک سرمایه بزرگ، با طراوت و با نشاط در ساختار جمعیتی کشور عزیز ایران اسلامی (انقلابی بمانیم و پیشرفت کنیم) است.
همچنین ایشان ضمن تاکید بر لزوم دوری جستن از امید کاذب و فریبنده، جامعه را از نومیدی بیجا و ترس کاذب نیز برحذر داشتند و به عنوان نخستین جهاد پیش روی نسل جوان، به آنها توصیه فرمودند برای شکستن محاصره تبلیغاتی دشمن برای بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسنات بزرگ قدم بردارند.
معظمله ضمن تاکیدات مکرر بر اصول، به طور عملی نشان میدهند میتوان هم به اصول پایبند ماند و هم واقعنگر بود و اساسا منافاتی میان این دو وجود نداشته و به بیان دقیقتر برای واقعگرایی هیچ نیازی به زیر پا گذاشتن اصول نیست.
تاکید بر غیرقابل قبول بودن وضع موجود، صرفا یک وجهه از روح واقعبینی حاکم بر این بیانیه است. موضعگیری شفاف درباره دو مقوله عدالت و آزادی و جایگاه آنها در این ۴۰ سال را نیز باید به فهرست ویژگیهای تمایزبخش این بیانیه اضافه کرد، دو مقولهای که از قضا جزء بنیادیترین ارزشهای انقلاب اسلامی بوده و همواره در قضاوت عمومی درباره کارآمدی نظام اسلامی جایگاهی کلیدی دارند.
رهبر انقلاب، آزادی اجتماعی به معنای حق تصمیمگیری و عمل کردن و اندیشیدن برای همه افراد جامعه را از جمله ارزشهای اسلامی دانستند و از وظیفه حکومت برای تامین آن، یادآور شدند که «آزادی» نباید در تقابل با اخلاق و قانون و ارزشهای الهی و حقوق عمومی تعریف شود، تعریفی که به عرف رایج بسیاری از محافل روشنفکری تبدیل شده و از قضا در این سالها انتقادات و سیاه نماییهای فراوانی نیز به واسطه آن علیه نظام صورت گرفته است.
و البته که عدالت مورد انتظار در جمهوری اسلامی که مایل است پیرو حکومت علوی شناخته شود، بسی برتر از اینهاست؛ اتفاقی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب ریشه در بیتوجهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در برهههایی از تاریخ ۴۰ساله داشته و اگر این بیتوجهی نبود، بیشک دستاوردهای انقلاب از این بسی بیشتر و کشور در مسیر رسیدن به آرمانهای بزرگ بسی جلوتر بود و بسیاری از مشکلات کنونی وجود نمیداشت.
آیتالله خامنهای در این پیام ملتهای پیشرو و موفق جهان را ملتهایی دانستند که در تندباد حوادث تصمیمی شرافتمندانه و شجاعانه گرفته و سختیهای مجاهدت و پایداری را با شوق و شور، تحمل کردهاند و خود را با تلاش و هوشمندی به نقطه امن و عزت و استقلال رساندهاند. سپس به شرح راه طیشده و تبیین چگونگی به ثمر نشستن انقلاب اسلامی پرداخته اند. و اشاره فرموده اند که با برافراشتن پرچم جمهوری اسلامی بهطور همزمان دو جریان عظیم در سراسر گیتی آغاز شد؛ اول روند درسگیری ملتهای مستضعف و ستمدیده و دوم روند دشمنیها و توطئهها که از نخستین روزهای انقلاب آغاز شده و بهتدریج با زائل شدن سردرگمی سیاستمداران دولتهای استکباری بر اثر پیروزی انقلاب اسلامی به عناوین مختلف عمق و گسترش پیدا کرده است.
جنگ، کودتا، شورشآفرینی، ترور، توطئههای سیاسی و اقتصادی و حبس ذخایر ارزی تنها بخشی از توطئههای استکبار در آن سالهاست که با بهکارگیری صدها رادیو، روزنامه، دهها هزار مقاله و گفتار تبلیغاتی در آن سالها به شبیخون همهجانبه فرهنگی نیز رسیده بود.
ناگفته نماند که این خیال خام دشمن، به گفتار محدود نبود و غرب برای این هدف هزینههای هنگفتی در نظر گرفته، هزینههای هنگفتی که تنها بخشی از آنها علنی بود.
رهبر انقلاب در ادامه با تفکیک پنج گروه مختلف، توصیههایی را به هریک از این اقشار بیان داشتند:
دولتمردان و مسوولان کشور در قوای سهگانه و نیروهای مسلح
توصیه رهبری به مسوولان کشور این بود که قدر خدمتگزاری به این ملت بزرگ و این کشور را بدانند و با اخلاص و مجاهدت، در راه رفع مشکلات کشور و ملت و ساختن ایرانی آباد و پیشرفته و رفع کامل بیعدالتی و تبعیض و قطع وابستگی اقتصادی و فرهنگی و بریدن طمع غارتگران بیگانه و سوءاستفادهکنندگان داخلی گام بردارند.
از سویی دیگر، رهبری به مسوولان هشدار دادند برهه تاریخی که کشور در آن قرار دارد حساستر از آن است که کسی از خدمتگزاران حق داشته باشد با سرگرم شدن به جمع کردن ثروت برای خود یا فرزندان و کسان خود آن را ضایع و لعنت خدا و خلق را متوجه خود کند.
علما، آگاهان، روشنفکران و دانشمندان
آیتالله خامنهای نسل جوان و مستعد و فضای آماده و آزاد کشور را بزرگترین فرصت تعلیم و تربیت خواندند که در اختیار دومین گروه از خطاب توصیهشان یعنی علما و دانشمندان قرار گرفته است و تاکید کردند آنها با نور معارف ذهنها را از تحجر و ایستایی و نیز از بیبندوباری فکری و یاوهگرایی برحذر دارند.
جوانان
مقام معظم رهبری به جوانان توصیه کردند فرصت جوانی را برای خودسازی فکری و روحی و جسمی مغتنم بشمارند و مانند جوانان دوران انقلاب و دفاع مقدس خود را اسوه جوانان سایر کشورها قرار دهند.
همچنین ایشان تاکید داشتند: «تداوم راه پرافتخار انقلاب اسلامی که کشور را به قله رفیع هدفهای بزرگ میرساند، به نیرو و نشاط جوانانه شما نیازمند است و امروز بار این وظیفه بزرگ بر دوش شما است.
کسب دانشها و مهارتهای گوناگون، کسب قدرت تحلیل سیاسی، حفظ صفا و صداقت جوانی، رعایت دینداری و پاکدامنی، وظایف بزرگی است که در همه محیطهای جوان: دانشگاهها وحوزههای علمیه، مدارس و کارگاهها وشهرها و روستاها باید در یاد جوانان باشد.
عموم ملت
رهبری در توصیه به ملت یادآور شدند همه موفقیتهای دوران مبارزات و پس از پیروزی انقلاب مرهون هوشیاری و صبر انقلابی و حضور دائمی مردم در صحنه است و از این رو به مردم توصیه کردند پیوند میان خود و مسئولان را مستحکم کرده و خدمتگزاران خود را یاری دهند.
جناحها و گروههای سیاسی داخلی
رهبری در آخرین توصیه، دستهجات سیاسی را خطاب قرار داده و تاکید کردند: «همت خود را بر رشد فکری و سیاسی مردم بگمارید و کسب قدرت را هدف ندانید.
تلاش سیاسی سالم و به دور از درگیری و تهمت و شایعهسازی اگر با اخلاص و قصد نیک باشد، عبادت است و در دل مردم نیز موثر و برای آنان جذاب است، ولی اگر اغراض گروهی بر آن سایه افکند و روشهای قبیلهای بر آن حاکم شود، خدا و خلق را خشنود نخواهد کرد. و کار جناحی و حزبی نباید وحدت ملی را خدشهدار کند و کشمکشهای گروهی را به میان مردم بکشاند.
یکی از دستورات قرآن این است که آحاد امت اسلامی با یکدیگر متحد باشند؛ دست در دست یکدیگر بگذارند: «و اعتصموا بحبل اللّه جمیعا و لاتفرّقوا». خطاب به ملت ایران است، خطاب به ملتهای مسلمان کشورهای اسلامی است، خطاب به همهی مؤمنین اسلام در سراسر دنیا است.
ما باید به این عمل کنیم. برای اینکه با هم باشیم امروز ما به قرآن احتیاج داریم، راه صحیح زندگی جوامع اسلامی و امّت اسلامی، عمل به قرآن است؛ اِنَّ هذَا القُرآنَ حَبلُ الله درسوره مبارکه آل عمران آیه ۱۰۳ وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللهِ جَمیعًا وَلا تَفَرَّقوا حبلالله، همین قرآن است – وَ هُوَ النُّورُ المُبین؛ نور فضا را روشن میکند، راه را به انسان نشان میدهد، انسان قدرت بینایی پیدا میکند، بصیرت پیدا میکند؛ نور که نبود، چشم هم به کار نمیآید و فایدهای ندارد، چون جایی را نمیبیند.
ما دارای عقل هستیم، دارای تواناییهای گوناگون هستیم، دارای قدرت فکری هستیم، اینها میتواند به ما کمک کند. این نور، قرآن است( الشِّفاءُ النّافِع ) عقبماندگی کشورهای اسلامی را ببینید؛ تسلّط کفّار بر بسیاری از کشورهای اسلامی را ملاحظه کنید؛ اینکه رئیسجمهور آمریکا با کمال وقاحت میایستد آنجا و میگوید اگر ما نباشیم، بعضی از این کشورهای عربی یک هفته هم نمیتوانند خودشان را حفظ کنند، این تذلیل مسلمانها است؛ این ذلّت است، این بهخاطر عدم تمسّک به قرآن است، بهخاطر این است که ما این شفا را از دست دادهایم، این درمان را از دست دادهایم. «عِصمَهٌ لِمَن تَمَسَّکَ بِهِ وَ نَجاهٌ لِمَن تَبِعَه» واقعیّت است.
صهیونیسم خطری برای کل بشریت
صهیونیسم خطری برای کل بشریت است، ملتهای منطقه، چه کشیدند از دست صهیونیستها. این ترورها کار این اختلافات ملتها کار آنهاست، به وسیله ابزارهای گوناگون آنهاست؛ باید بهوش باشیم. این خطر را که خطر اصلی منطقه است، پنهان میکنند، مخفی میکنند و واقعیتسازی میکنند؛ به دروغ خطرهایی را که وجود ندارد، عمده میکنند و بین مسلمانها اختلاف میاندازند. باید حواسمان جمع باشد. عرب و عجم، شیعه و سنی، مذاهب مختلف، رنگ پوستها نباید بین ما اختلاف ایجاد کند؛ «و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا» شعبه شدن، قبیله شدن، نژاد شدن، مایهی اختلاف نیست؛ «انّ اکرمکم عنداللّه اتقیکم».محور، ومعیار، چیز دیگر است. مسابقه بیفتد میان ملتهای مسلمان در عمل به اسلام، در ایجاد برادری، در تلاش برای ملتها، در سرپیچی کردن از ارادهی قدرتهای بزرگ و در رأس آنها آمریکا. ملتهای مسلمان باید ببینند هر جا که سیاست آمریکائی و سیاست صهیونیستی دارد ایجاد اختلاف میکنند، و این اختلاف مضر است؛ فریب ودهنده.
و سخن آخر…
بیانیه گام دوم انقلاب از طرف رهبر عالیقدر و برای همه ملت ایران است، اما مخاطب اصلی این بیانیه جوانان عزیز هستند. خوشبینی و امید به آینده، امیدی صادق و متکی به واقعیتهای عینی است، رهبری در این پیام فرمودند من با هزاران جوان در کشور آشنا هستم و همچنین ظرفیتهای عظیمی را که خدای متعال در این بخش به ملت ایران کرامت کرده است، ایشان با توجه به اینکه فردی خردمند و جوانشناس و جوان یاور و جوان باور، بعنوان یک مربی عالیقدر شدیداً به جوانان جامعه اسلامی دلبسته است. که به خوبی جوانان و آفاق ذهنی و آرمانخواهی و دلشوره های آنان را میشناسد و بهتر از هر کسی، در تربیت نسل جوان باخبر است و با نگاه پدرانه و منطقی، نظام اندیشی، تشخیص شرایط کنونی، مسیر پیش رو، نوید نصرتهای پیدرپی، آغاز گام دوم انقلاب، برای جوانان ایران اسلامی نقش انقلاب در تداوم نسلها، امتداد جهانی نهضت اسلامی، ارائه یک نقشه راه روشن برای ملت بزرگ ایران به عنوان یک دستور و اقدام ملی، نسخه عمل و مبنای سیاستهای عملی در برنامهریزیها، سیاستگذاریها و قانونگذاریها تا قرار گرفتن در مسیر تحقق عینی، بازکردن حلقه مدیریتی برای حضور نسلِ جوانان مومن انقلابی، بازگشت روح خود باوری به ملت ایران عزیز دانسته و میداند.
سپردن کار به جوانها از طریق ایجاد یک گسست و شیفت اجتماعی قابل توجه که با رخوت مزبور مقابله کند؛ چه آنکه به میدان آمدن جوانها علیالقاعده ذهنیت فساد و ناکارآمدی را درباره مدیران کشور تا حد بسیار قابل توجهی به تعلیق میبرد، روح تازهای به فضای سیاسی اجتماعی برای پیشروی میدمد.
ماموستا فایق محمدی